Η Ανατομία ενός Ατυχήματος

Το ατύχημα είναι μια έννοια που εμφανίζεται συχνά στις ζωές μας. Το ορίζουμε ως ένα δυσάρεστο γεγονός από ατυχία. Συνεπώς, το βασίζουμε στην τύχη βάσει του ορισμού και της ετυμολογίας καθώς η λέξη αποτελείται από το “α” στερητικό + “τύχη”, ένα γεγονός που στερείται τύχης δηλαδή.

Τι είναι τύχη στην προκειμένη περίπτωση όμως; Ο μόνος ορισμός που είμαι διατεθειμένος να δεχτώ είναι αυτός της μαθηματικής πιθανότητας. Το μέτρο της προσδοκίας ότι ένα ενδεχόμενο θα συμβεί. Άρα στο ατύχημα, ένα μη θεμιτό, ένα κακό ενδεχόμενο συμβαίνει.

Υποθέτω ότι συλλογικά γνωρίζουμε ότι τα ατυχήματα δεν είναι μόνο θέμα εξωγενούς τύχης. Αν ήταν τότε δεν θα καταβάλαμε προσπάθεια να τα μειώσουμε, σε οποιαδήποτε πτυχή ή διάσταση της ζωής μας. Οπότε, ας κάνουμε την παραδοχή ότι η ύπαρξη κάποιων ενδεχομένων, όπως επίσης και η πιθανότητα εκπλήρωσης ή μη αυτών εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Απλά, για κάποια πράγματα μπορούμε να κάνουμε κάτι ενώ για κάποια άλλα όχι.

Έστω ότι μας συμβαίνει ένα ατύχημα. Ένα ή πολλά αθέμιτα ενδεχόμενα πραγματοποιήθηκαν. Πόσο αναπόφευκτο ήταν; Τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει μέσα στη σφαίρα του εφικτού;

Υπάρχει ένα τυφλό σημείο σε κάθε ατύχημα, αυτό το ενδεχόμενο που δεν προβλέψαμε ή που το υποεκτιμήσαμε. Ποιο ήταν το τυφλό μας σημείο λοιπόν;

Είναι ένα πράγμα να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ή μπορεί να υπάρξουν κακά ενδεχόμενα, υπάρχει όμως η πιθανότητα να μην αντιλαμβανόμαστε καν την έννοια του τυφλού σημείου. Κοινώς, όχι μόνο δεν γνωρίζουμε, αλλά δεν γνωρίζουμε αυτό που δεν γνωρίζουμε.

Σίγουρα όμως αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειες. Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε τις συνέπειες ενός ατυχήματος ως κάτι αυτούσιο, καθώς χωρίς το ατύχημα πολύ απλά είναι ανύπαρκτες. Αυτό που με κάνει να αναρωτιέμαι είναι η σχέση του “μεγέθους” του ατυχήματος σε σχέση με τις συνέπειες που το συνοδεύουν. Μερικές φορές ακούω ανθρώπους να μιλάνε για μεγάλα ατυχήματα, τα οποία όμως είχαν μικρές ή καθόλου συνέπειες. Άρα είναι λίγο υποκειμενικός αυτός ο χαρακτηρισμός. Είναι λογικό, ως αναλογία, να τεθεί το πόσο κακά ήταν τα ενδεχόμενα που πραγματοποιήθηκαν ως προς το πόσο μεγάλο ή σοβαρό ήταν το ατύχημα.

Έχω ένα παράπονο από τον ίδιο μου τον εαυτό αλλά και από τους περισσότερους ανθρώπους γύρω μου. Παρατηρώ ότι δεν εξετάζουμε αρκετά συχνά τις σκέψεις μας. Είναι επώδυνο, είναι δύσκολο, είναι χρονοβόρο. Εξ’ άλλου το να αναλύουμε τα επιμέρους τμήματα ενός ατυχήματος εννοιολογικά ή μη, είναι ενός είδους έρευνα ως προς τη σκέψη μας. Όσο δεν το κάνουμε, ένα ατύχημα μας περιμένει κάπου, κάποια στιγμή, μέσα στο τυφλό μας σημείο.